Niemand kan u beletten om met de toets “Print Screen” foto’s te kopiëren vanaf webpagina’s.
De wederrechtelijke publicatie van dergelijke kopieën op websites is echter riskant. Steeds meer advocaten zien dit namelijk als een belangrijke potentiële bron van inkomsten.
Daarom sluiten ze graag overeenkomsten met fotografen om deze fraude op te sporen en te vervolgen, vaak op basis van de formule “no cure, no pay” die profijtelijk kan zijn voor advocaten en fotografen. De eersten mogen immers een hogere commissie in rekening brengen, de laatsten verliezen nooit en kunnen alleen maar winnen. Deze ontwikkeling belemmert de uitwisseling van foto’s en ander creatief materiaal.
Daarom hebben drie voorstanders van een meer open regeling van auteursrechten, Lawrence Lessig, Hal Abelson en Eric Eldred, de non-profitorganisatie “Creative Commons” (CC) opgericht. CC dateert uit 2001 en is gevestigd in Mountain View (Californië), waar ook het hoofdkantoor van Google zetelt. Inmiddels is CC de meest bekende en gezaghebbende organisatie voor open auteursrechten op het internet. Ter verwezenlijking van haar doelstellingen hanteert CC vijf belangrijke licenties waarvan de volgende tabel de essenties presenteert, samen met pictogrammen en afkortingen om de communicatie tussen makers en gebruikers te verhelderen en te stroomlijnen.
Daarom hebben drie voorstanders van een meer open regeling van auteursrechten, Lawrence Lessig, Hal Abelson en Eric Eldred, de non-profitorganisatie “Creative Commons” (CC) opgericht. CC dateert uit 2001 en is gevestigd in Mountain View (Californië), waar ook het hoofdkantoor van Google zetelt. Inmiddels is CC de meest bekende en gezaghebbende organisatie voor open auteursrechten op het internet. Ter verwezenlijking van haar doelstellingen hanteert CC vijf belangrijke licenties waarvan de volgende tabel de essenties presenteert, samen met pictogrammen en afkortingen om de communicatie tussen makers en gebruikers te verhelderen en te stroomlijnen.
pictogram | omschrijving | afkorting | toelichting |
![]() |
Publiek domein (public domain) (no copyright) |
PD | Dit werk behoort tot het publieke domein. Het mag zonder kosten onbeperkt worden gebruikt, ook in aangepaste vorm en ook voor commerciële doeleinden. |
![]() |
Naamsvermelding (attribution) |
BY | Licentienemers mogen het werk alleen kopiëren, verspreiden, tentoonstellen en uitvoeren, en afgeleide werken maken wanneer zij de auteur of licentieverstrekker op een door deze gespecificeerde manier vermelden. (Sinds 2004 moet de auteur altijd worden vermeld.) |
![]() |
Niet-commercieel (non commercial) |
NC | Licentienemers mogen het werk alleen kopiëren, verspreiden, tentoonstellen en uitvoeren, en afgeleide werken maken voor niet-commerciële doeleinden. |
![]() |
Geen afgeleide werken (no derivatives) |
ND | Licentienemers mogen het werk alleen kopiëren, verspreiden, tentoonstellen en uitvoeren in ongewijzigde vorm. (Zij mogen geen afgeleide werken maken.) |
![]() |
Gelijk delen (share alike) |
SA | Licentienemers mogen afgeleide werken alleen verspreiden onder dezelfde licentie als het oorspronkelijke werk. (Deze voorwaarde maakt van de licentie een copyleft-licentie.) |
CC BY
![]() |
CC BY-SA
![]() |
CC BY-ND
![]() |
CC BY-NC
![]() |
CC BY-NC-SA
![]() |
CC BY-NC-ND
![]() |
Aan deze combinaties mag een nummer worden toegevoegd dat de versie van de licentie vermeldt. Enkele voorbeelden: CC BY 2.0, CC BY-SA 3.0 en CC BY-ND 4.0.
Welke vermelding bij een foto doet voldoende recht aan de maker ?
De website van CC vermeldt twee voorbeelden. In het volgende kader zijn deze “vertaald” op basis van een foto die zich leent voor sites van de Alliance Française.
Welke vermelding bij een foto doet voldoende recht aan de maker ?
De website van CC vermeldt twee voorbeelden. In het volgende kader zijn deze “vertaald” op basis van een foto die zich leent voor sites van de Alliance Française.
titel : | Château de Versailles - Chapelle Royale |
fotograaf : | Thomas Favre-Bulle |
adres van fotograaf op Flickr : | http://www.flickr.com/photos/lnx/ |
licentie : | CC BY-NC |
-
“Château de Versailles - Chapelle Royale” door Thomas Favre-Bulle ;
licentie : CC BY-NC
- foto : Thomas Favre-Bulle; licentie : CC BY-NC
- De ruimte voor headerfoto’s op de oude websites van de AFPB biedt geen plaats voor de toekenning. U zou de toekenning kunnen invoegen op de eerste regel(s) van het blok “inhoud”. Dit blok is de ruimte waarin u alle informatie publiceert over uw Alliance.
- De Australische tak van Creative Commons heeft het document “Attributing Creative Commons Materials” gepubliceerd met voorbeelden van toekenning. De sectie “Offline attribution” (vanaf pag. 6) vermeldt voorbeelden voor drukwerk.
- De hyperlink bij de titel is gelijk aan het internetadres van de foto. Deze hyperlink is i.v.m. zijn lengte (256 tekens) niet in de tekst van deze pagina opgenomen. Maar als u op de hyperlink klikt, verschijnt hij in volle lengte in de adresruimte van uw internetbrowser.
- De hyperlink bij de naam van de fotograaf verwijst in dit voorbeeld naar het adres van zijn hoofdpagina op Flickr.
- De vermeldingen onder de foto’s op de pagina “Bienvenue” van deze website tonen een adequate toekenningswijze.
Zijn de licenties herroepbaar ?
Mag de maker de CC-licentie van een werk enige tijd na de publicatie minder ruim maken ? En zo ja, wat zijn de gevolgen ? Dat mag inderdaad, maar tegelijkertijd zijn alle CC-licenties onherroepbaar. Dit betekent bijvoorbeeld het volgende. Besluit een maker om per 1 januari 2014 de licentievoorwaarden van een eerder gepubliceerd werk te versmallen, dan geldt de nieuwe licentie alleen voor wie dat werk in 2014 of later voor het eerst gebruikt. Deze mutatie heeft geen gevolgen voor personen die dat werk vóór 2014 voor het eerst gebruikten. Er verandert dus niets voor bestaande gebruikers. Ze krijgen zekerheid en hoeven niet te letten op eventuele mutaties. De CC-licentie bij het eerste gebruik geldt voor altijd. Wie zich daaraan houdt, is permanent gevrijwaard van schadeclaims.
Mag de maker de CC-licentie van een werk enige tijd na de publicatie minder ruim maken ? En zo ja, wat zijn de gevolgen ? Dat mag inderdaad, maar tegelijkertijd zijn alle CC-licenties onherroepbaar. Dit betekent bijvoorbeeld het volgende. Besluit een maker om per 1 januari 2014 de licentievoorwaarden van een eerder gepubliceerd werk te versmallen, dan geldt de nieuwe licentie alleen voor wie dat werk in 2014 of later voor het eerst gebruikt. Deze mutatie heeft geen gevolgen voor personen die dat werk vóór 2014 voor het eerst gebruikten. Er verandert dus niets voor bestaande gebruikers. Ze krijgen zekerheid en hoeven niet te letten op eventuele mutaties. De CC-licentie bij het eerste gebruik geldt voor altijd. Wie zich daaraan houdt, is permanent gevrijwaard van schadeclaims.
Creative Commons
Ten things about images on Wikipedia
Wikipedia • Copyright • FAQ
Why Using Creative Commons Licensed Materials Is Not As Easy As It Looks
Attributing Creative Commons Materials (met voorbeelden voor drukwerk)
H. Crijns • Webfoto’s en auteursrechten • notitie voor webmasters AFPB